[St] Chia sẻ của những copywriters

Đây là hai bài mình sưu tầm về tâm sự của các copywriters.

Bài 1. Phỏng vấn một copywiter

Bài viết dưới đây là của anh bút chì (đến từ openshare) một copywriter khá nổi tiếng ở các cộng đồng online về marketing. Hài hước và tài năng, một bài viết sắc sảo không những mang đến cho bạn kiến thức quý giá mà còn khiến cho bạn có cảm hứng trên con đường sự nghiệp của mình hơn.

Bạn hãy giới thiệu đôi nét về mình?

Một chàng trai tự tin, thông minh, giàu nữ tính.

Quảng cáo có gì hay khiến bạn đâm đầu vào?

Nghề quảng cáo cho mình cơ hội được đi đây đó và tiếp xúc với nhiều dạng người khác nhau, nhưng quan trọng hơn là luôn được sống trong không khí mới mẻ, trẻ trung, ngập tràn tiếng cười.

Một ngày làm việc của bạn diễn ra như thế nào?

Mỗi sáng, trước khi đến công ty, mình đứng trước gương và tự hỏi chẳng biết tối qua uống cái quái gì mà ý tưởng bay đi hết, giờ ăn nói sao với sếp? Thế là công cuộc tìm kiếm ý tưởng lại bắt đầu, đôi khi đến tận nữa đêm. Phòng sáng tạo nơi mình làm việc ai bước vào cũng khiếp. Tiếng đàn bắt nhịp cho tiếng thét, giọng nam cao vừa dứt là nữ lùn xong vô, cả một liveshow suốt 8 giờ làm việc. Có điều, mỗi khi mình cất giọng là cả đám van lạy xin đừng hát nữa, Vietnam Idol chưa chắc hài hơn ông. Sau bao nhiêu giây phút thảnh thơi là bấy nhiêu nhọc nhằn. Thức suốt đêm để hoàn thành mẫu thiết kế, tranh luận từng từ với giám đốc sáng tạo để bảo vệ chính kiến, nước mắt đầy mi khi khách hàng bác bỏ một ý tưởng. Nhờ đó mà mình trưởng thành hơn, kiên nhẫn hơn, bớt nữ tính hơn.

Bạn tìm nguồn cảm hứng ở đâu?

Khi quảng cáo cho sản phẩm, mình trải nghiệm nó; khi quảng cáo cho một người, mình ăn ngủ với họ. Để tìm ý tưởng quảng cáo cho một loại kem (cà lem), trong 4 ngày liền mình xử hơn 20 cây đủ mùi, tròn méo các kiểu. Khó khăn nhất là quảng cáo cho một hãng xe du lịch. Mình chưa có bằng nên không thể lái, chỉ dám xoay xoay vô lăng, rồi bóp kèn. Nghề của mình không cho phép nằm chờ cảm hứng đến mà phải ép cảm hứng tìm đến với mình. Có tìm sẽ ra. Mình thường bắt đầu từ cây bút chì và tờ giấy trắng. Hết tờ này đến tờ khác, hết ngày đến đêm, khi đầu óc nổ tung thì dừng lại.

Thế bộ phận mỹ thuật đâu, chẳng lẽ thấy chết mà không cứu?

Ý tưởng mình, mình yêu. Người yêu mình, mình giữ.

Mối quan hệ giữa bộ phận viết lời và mỹ thuật trong quảng cáo như thế nào?

Bản thân mình là người viết lời nhưng vẫn cố học đôi điều về mỹ thuật mặc dù vẽ con rồng và con giun không khác mấy. Ngược lại, bộ phận mỹ thuật càng phải hiểu rõ về lời quảng cáo. Thiết kế quảng cáo đơn giản chỉ là mối quan hệ giữa từ ngữ và hình ảnh. Một mẫu quảng cáo tốt phải là sự kết hợp nhịp nhàng giữa từ ngữ và hình ảnh giúp ý tưởng thăng hoa, là cuộc hôn phối thành công giữa kỹ năng hùng biện và góc nhìn nghệ thuật giúp chuyển tải thông điệp. Dù là quảng cáo loại nào thì người viết lời cũng phải chọn lọc từng từ rất cẩn thận và người thiết kế tìm cách thể hiện một cách thông minh. Tuy nhiên, vẫn có ngoại lệ như mẫu quảng cáo dưới đây. Không cần lời vẫn hiệu quả, không la to vẫn gây chú ý.

Bạn đến với công việc viết lách từ khi nào?

Hơn 15 năm. Khi còn đeo khăn quàng đỏ, mình đã tham gia viết bài cho báo teen. Lớn lên một chút, mình cộng tác với một số tạp chí adult. Suốt 15 năm qua, chưa nơi nào đồng ý đăng bài của mình. Thế là mình thử nhảy vào viết lời quảng cáo, và thành công. Giờ bài của mình đã được đăng báo cho người ta gói xôi. Thấy cũng tội mà thôi cũng kệ. Miễn giúp được ai là mình vui rồi. Thật ra viết quảng cáo không phải là công việc nhàn nhã và dễ dàng như ăn xôi, mặc dù đôi khi nó đúng là như vậy. Bạn, chỉ với từ ngữ trong tay, phải viết làm sao cho người khác bật khóc, bật cười. Phải viết làm sao để người khác dừng lại, tin tưởng. Nếu không có nước mắt trong bạn thì đừng hy vọng có nước mắt nơi người khác. Nếu không tin vào từ ngữ của mình thì đừng hy vọng người tiêu dùng tin vào quảng cáo của bạn. Sức mạnh của ngôn từ có nhiều điểm tương đồng với vẻ đẹp con gái. Một khi đào đúng mạch thì thôi rồi lượm ơi!!!

Theo bạn, điều gì tạo nên một người viết lời quảng cáo cừ khôi?

Liên tục nảy sinh những ý tưởng mới lạ. Tâm hồn bay bổng như cánh diều no gió. Bậc thầy về khả năng sử dụng ngôn từ. Thiếu một trong ba, thật khó đi xa. Mình là người nói nhanh nhưng viết chậm. Viết một dòng thì xóa hơn nữa, 5 từ bỏ hết 3, đôi khi loay hoay mấy ngày chỉ viết đúng một câu tựa. Ngày nay, quảng cáo đã thay đổi khá nhiều đòi hỏi người viết lời phải có khả năng làm chủ nhiều dạng văn bản khác nhau từ một bài thơ, cột báo cho đến một câu chuyện kể, lời hát.

Thành công lớn nhất của bạn cho đến lúc này là gì?

Mình đủ tiêu chuẩn lái xe máy chở gái dạo phố. Thước đo thành công mỗi người mỗi khác, mỗi thời điểm mỗi khác. Trong quảng cáo, không có chỗ cho chủ nghĩa cá nhân, càng không có chỗ cho người không tôn trọng tập thể. Hiện tại mình đang phổ nhạc một số bài thơ Haiku trước đây viết tặng bạn gái. Cô ấy cho biết nếu không thành công, những hẹn hò từ nay xin khép lại. Bản thân mình có thể sống không cần tình yêu nhưng không thể thiếu xôi thịt. (Gia đình cô ấy có tiệm xôi thịt khá tai tiếng ở Sài Gòn, không thua đặc sản bún mắng, cháo chửi đất Hà Thành)

Với những bạn trẻ ước mơ trở thành người viết lời quảng cáo, bạn muốn nhắn gì đến họ?
Nếu là trai tự tin, thông minh, giàu nữ tính hoặc gái lang thang, dịu dàng, giàu tưởng tượng, bạn có tố chất để làm nghề này. Hãy tóm lấy cơ hội như tóm cổ gà.

Bài 2: Chia sẻ của một copywriter đến từ Grey

  Công việc của một copywriter là gì?

Trong các công ty quảng cáo, các kế hoạch truyền thông được viết bởi nhiều thành viên với nhiều công việc khác nhau, trong đó có copywriter. Copywriter thường được ví von là word dancer hay word warrior vì phải chiến đấu nhiều với con chữ. Bắt đầu từ khi nhận được đường hướng từ các planner, cuộc chiến con chữ của copywriter bắt đầu.

Người ta cũng gọi copywriter là người truyền cảm hứng cho Art Director để có những mẩu quảng cáo hay, những TVC lạ mắt, hấp dẫn và lôi cuốn người xem.

Khác với nhà văn viết khi có cảm hứng, copywriter lúc nào cũng phải có cảm hứng để viết. Vì thế, thường ngày, ngoài việc check mail để xem công việc, tiến hành Việt hóa những mẩu quảng cáo, brainstorm cho những chiến dịch truyền thông mới, thì hình như ai cũng dành một ít thời gian để đọc xem và làm những việc để lấy cảm hứng cho riêng mình.

Làm trong ngành quảng cáo sáng tạo thì việc tiếp cận thông tin mới rất quan trọng, vì thế, thường ngày, tôi vẫn hay xem các trang chuyên ngành và những trang về tâm lý khách hàng để mình có thể có thêm kiến thức phục vụ cho công việc. Bật mí nhé, xem mấy trang như thế lâu lâu cũng bắt gặp được nhiều thông tin thú vị lắm. Chẳng hạn, có lần làm về một nhãn hàng nước cam, tôi tìm thấy thông tin nói rằng đa số các ngôi sao mỹ đều bắt đầu sự nghiệp bằng nghề bán nước cam đấy. Bạn check thử đi. Nói đùa thế thôi, copywriter lúc nào cũng cần cập nhật thông tin để luôn có được hướng đi chính xác và cả ngôn từ phù hợp cho các sản phẩm. Người giúp thương hiệu bật lên tiếng nói mà lị.

Bạn cần chuẩn bị hành trang gì để đến với nghề?

Đến với nghề, với bản thân tôi có lẽ cũng là một cái duyên đưa đẩy, tôi thích nghệ thuật từ nhỏ, nhưng vì một số lý do, nên tôi chọn tiếng Anh và chuyên ngành Du Lịch Khách Sạn tại Huflit để theo học. Ban đầu chọn thế vì nghĩ, nếu không là du lịch thì chắc chẳng có ngành nào ở trường hợp với mình. Tính tôi thích tự do nên những chuyên ngành Sư phạm hay hành chính là không hợp rồi.

Với lại hồi đó, vào khách sạn thấy mấy anh tiếp tân mặc vest đẹp đẹp là mê, thích sau này cũng làm tiếp tân. Ra trường tôi làm khách sạn đúng 3 tháng là nghỉ vì…chán.

Chỉ đến khi vào VieclamBank khi cùng với nhóm của mình thực hiện cuốn Cẩm Nang Tìm Việc Hiệu Quả, tôi tiếp cận với tư duy “Tự Đánh Giá Bản Thân Để Chọn Nghề Nghiệp” . Lúc đó, tôi mới biết mình nên chọn ngành viết lách.

Rồi tôi bắt đầu viết nhiều hơn, viết cho báo, viết blog…. Và định hình phong cách của mình.

Nhưng, để thực sự gặp được cơ hội để thỏa sức sáng tạo cũng lắm gian nan. Tôi apply vào vị trí copywriter nhiều nơi, nơi nào phỏng vấn xong cũng chuyển tôi qua làm Dịch Vụ Khách Hàng. Tính tôi cũng thích giao tiếp xã hội, thành thử ra cũng thử làm PR & Marketing. Công việc cũng vui, nhưng mọi thứ tôi làm, đều hướng tôi về với ngành viết lách. Mãi cho đến khi đến với Grey. Ở đây, tôi gặp chị sếp dễ thương, chị là copywriter của những chiến dịch có tiếng vang lớn của OMO, Vinamilk (phim thả bong bóng và bài hát Để Gió Cuốn Đi ấy), thì tôi mới có cơ hội cháy hết với nghề. Và tôi thật sự thích thú khi làm việc ở Grey.

Những kinh nghiệm làm khác nhau, giúp tôi có kiến thức khác nhau và đều hỗ trợ cho nghề viết quảng cáo của tôi.


Có người hỏi tôi, suốt ngày chỉ viết và viết như vậy thì chắc là nhàm chán lắm? Chỉ là viết thì đó là điều thú vị. Người ta nói hình ảnh có thể đem lại ấn tượng thị giác, còn câu chữ thì có thể đưa con người ta khám phá những vùng đất mới, và câu chữ có thể làm được những việc lã thường mà đời thật không thể làm. Viết…chưa bao giờ là nhàm chán. Lúc nào cũng có thử thách trong lúc viết, đặc biệt nhất là nghề copywriter.

Bạn biết không, đôi khi bạn tìm thấy niềm vui khi tìm ra được một chữ đắt giúp thể hiện ý tưởng một cách ngắn gọn, cô đọng mà ấn tượng, cảm giác lúc đó thích thú lắm

Mỗi công việc đều mang đến những giá trị nhất đinh. Mỗi trải nghiệm đều là một kinh nghiệm quý báu. Nó giúp tôi trưởng thành hơn mỗi ngày qua. Tôi học được nhiều điều..chẳng hạn như..tiết chế . Trước thì cứ viết tràn lan đại hải, khi làm nghề này mới biết là mỗi chữ đều là tiền…nên tiết chế.

Thứ 2 nữa là tôi khám phá thêm được nhiều mặt tính cách của mình. Trước thì người ta chỉ nói mình…sến, giờ người ta thêm vô, sến hài, sến sện..v..v..

Nghề nào cũng vậy, đều làm cho con người ta trưởng thành hơn và dĩ nhiên…chín chắn hơn.

Những tố chất cần thiết của một Copywriter
Đầu tiên chắc chắn phải là đam mê. Nếu làm việc không có đam mê thì không được.

Tôi giữ lửa đam mê bằng tinh thần như thế và bằng một cuộc sống cân bằng. Tôi có bạn bè sau công việc, đồng nghiệp trong công việc. Vì thế, công việc với tôi là niềm vui. Khi đã là niềm vui thì mình cứ muốn làm hoài. Ai mà lại muốn chấm dứt cái sự “sung sướng” lại, đúng không nhỉ?
Luôn nhìn mọi thứ với ánh mắt tươi mới. Bạn hãy nghĩ rằng mọi thứ luôn có điều gì đó để bạn khám phá. Và, đừng bao giờ sợ khám phá.
Thứ 2, nghề này cần nhiều kiến thức và trải nghiệm, nên nếu bạn muốn làm nghề này hãy trở thành một người ham học hỏi. Học hỏi ở mọi nơi và hãy chú tâm vào những chi tiết.


Cẩn thận cũng là đức tính quan trọng. Cứ nghĩ thế này, nếu bạn kiểm tra một mẩu quảng cáo không kỹ, một lỗi nhỏ chạy ở hàng trăm báo…hậu quả thì..chắc chúng ta chỉ vừa làm copywriter vừa bán cháo và vừa bán báo mới có thể gánh hết…. Đùa thôi, nhưng hậu quả sẽ rất nghiêm trọng khi thông điệp đi sai. Nó không chỉ tốn hằng triệu đô mà còn có nguy cơ làm mất cả thương hiệu.

Thứ nữa, nghề nào cũng vậy, bạn cần có một thái độ tốt. Mới vào làm thì nên học hỏi. Làm lâu thì nên chỉ dạy người mới. Tôi đã từng chứng kiến những bạn thực tập, học trường danh giá, trả lời sếp tôi với thái độ kiểu như; “Em học trường nọ, trường kia, em làm copywriter, chứ đâu phải dịch, sao chị cứ đưa em dịch”. Mỗi người khổng lồ đều bắt đầu từ nhỏ bé. Tôi nghĩ nghề nào bạn cũng cần biết điều đó.

Và điều cuối cùng, đó là yêu đời. Stress thì không viết quảng cáo hay đâu. Tin tôi đi.

Cứ mỗi lần làm pitch (đấu thầu) lại là một niềm vui. Có một kỷ niệm nho nhỏ tôi muốn kể với mọi người. Khi chúng tôi cùng thực hiện dự án nước cam cho một công ty lớn, tôi được giao nhiệm vụ nghĩ một câu slogan thật hay và cô đọng nhưng vẫn phải đầy đủ ý nghĩa. Tôi đã uống hết 7 chai nước cam mới thấm được ý tưởng và viết ra được câu slogan ưng ý với khách hàng đấy.

Theo Motibee